Patrick J. Passmore via Catholic News Agency

It-tradizzjoni orali u folkloristika tirrakkonta li Santa Briġida, li l-festa tagħha tiġi ċċelebrata fl-Irlanda fl-1 ta’ Frar, għamlet salib minn ġummar jew qasab biex tispjega l-Kristjaneżmu lill-fidili bl-istess mod li l-qaddis patrun tal-Irlanda, San Patrizju, uża shamrock biex jispjega t-Trinità Mqaddsa. 

Is-salib ta’ Santa Briġida huwa tipikament magħmul minn qasab jew ġummar li jikbru f’biċċiet ta’ art niedja jew mimlijin ilma madwar l-Irlanda maġenb xmajjar u lagi.

It-tradizzjoni tgħid li l-qasab għas-slaleb għandhom jinġibdu ‘l fuq mill-għeruq, mhux jiġu maqtugħin, lejlet Santa Briġida, fil-31 ta’ Jannar. Imbagħad isiru slaleb fid-djar tal-familja skond mudell mgħoddi minn ġenerazzjoni għal oħra. Is-slaleb jitbierku fil-Quddiesa fil-festa ta’ Santa Briġida — Lá Fhéile Bríde — fl-1 ta’ Frar. Meta jsiru s-slaleb, minħabba li jinġabru friski, iżommu tleqqija aħdar skura. Maż-żmien il-qasab jinxef u l-kulur niexef u isfar ċar tagħhom jixbah dak tat-tiben.

Fl-iskejjel, l-għalliema ħafna drabi jużaw tibniet tal-karti biex jagħmlu s-slaleb mal-istudenti tagħhom, peress li t-tiben huwa kemmxejn aktar faċli biex jiġi mmanipulat u inqas imħawwad it-tfal.

Intqal li jekk tpoġġi salib fuq il-bieb tad-dar tiegħek, Santa Briġida ma tħalli l-ebda ħsara jew spirtu ħażin jgħaddi minħabba s-seħer protettiv tas-salib tagħha. Is-salib jipprovdi wkoll protezzjoni lid-dar min-nar u perikli oħra kif ukoll barka lill-bdiewa, lill-ħaddiema tal-biedja, uċuħ tar-raba’, u bhejjem.

Hemm tipi differenti ta’ slaleb ta’ Santa Briġida: is-salib b’erba’ saqajn huwa l-aktar familjari mal-għoqda magħrufa fiċ-ċentru. Hemm varjetajiet oħra bħalma huma t-tliet saqajn, stil kalċi, u varjetajiet reġjonali, pereżempju, u hemm ukoll dak li jissejjaħ is-salib Derry. Hija kostruzzjoni aktar ikkumplikata u żgur mhux għal dawk li jibdew.

Santa Briġida twieldet fil-ħames seklu f’Faughart, County Louth. Jum il-festa tagħha hija fl-1 ta’ Frar u l-istorja folkloristika tgħid li mietet ukoll f’dak il-jum. Hija waħda minn tliet qaddisin patruni tal-Irlanda, flimkien ma’ San Patrizju u San Columcille. Jum il-festa tagħha jimmarka l-bidu tar-rebbiegħa, staġun ta’ tama u tiġdid. Santa Briġida hija magħrufa wkoll bħala l-patruna tal-bhejjem, it-trabi, l-ommijiet ġodda, u s-sorijiet, fost oħrajn.

Kif isir is-salib ta’ Santa Briġida

1) Ibda b’żewġ biċċiet qasab u itwi waħda fuq l-oħra f’forma ta’ T:

2) Ħu qasba oħra u itwiha fin-nofs fuq it-T li tipponta lejn il-lemin (s’issa żidx ir-raba’ punt):

3) Żomm il-qasba li għadha kif ġiet miżjuda u dawwar sabiex l-dik miżjuda qabel tkun tipponta ‘l isfel:

 4) Żid qasba ġdida taħt dik ta’ qabel, billi terġa’ tipponta lejn il-lemin:

5) Erġa’ dawwar fl-istess direzzjoni u żżomm il-qasba ta’ qabel biex iżżommha sigura; irrepeti dan il-proċess sakemm l-għoqda fiċ-ċentru tas-salib tkun id-daqs meħtieġ:

 6) Meta tispiċċa bis-salib, kebbeb l-aħħar erba’ qasbiet miżjuda madwar il-bażi tar-riġel u orbot it-truf tas-salib b’sekwenza jew gomma:

Ritratti via Catholic News Agency Access for Editors