Souheil Lawand via Catholic News Agency

It-Tnejn filgħodu, 21 ta’ April, id-dinja Nisranija tħawwad bil-mewt tal-Papa Franġisku fl-età ta’ 88. Il-mewt tiegħu mmarkat it-tmiem ta’ ħajja ta’ fidi u servizz li tul għexieren ta’ snin, li laħqet il-qofol tagħha fi 12-il sena ta’ servizz umli bħala l-ponti Ruman.

F’nofs l-istaġun tal-Għid – żmien li Franġisku ilu jħabbar bħala messaġġ ta’ tama – il-knejjes madwar il-Lvant Nofsani qed isawru lill-Papa b’liturgiji u talb, filwaqt li l-mexxejja Għarab qed jagħtuh ġieħ b’messaġġi ta’ rispett u apprezzament. 

Il-Patrijarka Injazju Ġużeppi III Younan tal-Knisja Kattolika Sirjaka offra talb f’isem is-sinodu, il-kleru u l-fidili għall-mistrieħ ta’ ruħ Papa Franġisku, u talab lill-Mulej jippremjah bil-wirt tas-saltna għas-servizz pastorali u l-atti profondi ta’ karità tiegħu. Il-patrijarka mexxa Quddiesa speċjali ta’ nhar it-Tnejn tal-Għid għall-mistrieħ tiegħu u stieden lill-isqfijiet u s-saċerdoti biex ifakkru lill-Papa fiċ-ċelebrazzjonijiet Ewkaristiċi.

Il-Patrijarkat Kaldejan Louis Raphaël I Sako esprima wkoll sogħba profonda għat-telfa ta’ Papa deskritt bħala “kbir” fl-umanità, il-ftuħ, l-imħabba u l-ispiritwalità. Il-patrijarkat fakkar fiż-żjara storika tiegħu fl-Iraq f’Marzu 2021, fejn afferma t-twemmin li Franġisku kien daħal fis-saltna tas-smewwiet waqt il-festa glorjuża tal-Għid.

Catholicos-Patrijarch Raphael Bedros XXI Minassian tal-Knisja Kattolika Armena ikkwota lil San Pawl fit-ġieħ tiegħu: “Iġġilidt il-ġlieda tajba, spiċċajt it-tellieqa, żammejt il-fidi. Issa hemm lest għalija l-kuruna tal-ġustizzja “ (2 Tm 4:7-8). Afferma li l-Papa Franġisku għex bħala ragħaj veru, mimli ħniena u proklamatur bla heda tal-paċi f’dinja għatxana għat-tama.

Fl-Eġittu, il-Kunsill tal-Patrijarki u l-Isqfijiet Kattoliċi, immexxi mill-Patrijarka Ibrahim Isaac ta’ Lixandra għall-Kattoliċi Kopti, beda jibki lill-ponti Ruman, u ddeskrivih bħala simbolu ta’ umiltà u ħniena li ddedika ħajtu biex jaqdi lill-umanità u favur il-foqra u l-emarġinati, b’messaġġ ta’ paċi u rikonċiljazzjoni fost il-popli.

F’Ġerusalemm, il-patrijarka Latin il-Kardinal Pierbattista Pizzaballa, OFM, ħabbar Quddiesa li se ssir nhar l-Erbgħa fil-Knisja tas-Santu Sepulkru għall-mistrieħ ta’ ruħ il-Papa, u esprima gratitudni mill-qalb għas-servizz tiegħu lill-Knisja universali.

Il-Knisja Ortodossa Kopta, immexxija mill-Papa Tawadros II, esprimiet ukoll il-kondoljanzi tagħha lill-Knisja Kattolika, u faħħret l-imħabba, l-umiltà u x-xhieda Kristjana awtentika tal-Papa Franġisku — sejħitlu xhieda ħajja ta’ servizz fidil.

Il-Patrijarka Grieg Ortodoss Ġwanni X ta’ Antijokja ddeskriva lill-Papa Franġisku bħala ġarrier ta’ missjoni Kristjana għolja, filwaqt li nnota li t-tluq tiegħu huwa telfa għall-umanità kollha, speċjalment meta wieħed iqis is-sejħiet ripetuti tiegħu għall-paċi u t-tmiem tal-gwerer madwar id-dinja.

Il-Kunsill tal-Patrijarki u l-Isqfijiet Kattoliċi fil-Libanu faħħar il-ministeru tal-Papa, immarkat minn kompassjoni profonda għal kull ruħ li tbati. Il-kunsill ħeġġeġ lis-saċerdoti biex joffru quddies u lill-fidili jitolbu r-rużarju għall-mistrieħ tiegħu. Sejħet ukoll lill-knejjes u l-monasteri Kattoliċi biex idoqqu l-qniepen f’nofsinhar fil-jum tal-funeral tiegħu, is-Sibt.

Il- Patrijarka Theophilos III tal- Knisja Griega Ortodossa f’Ġerusalemm esprima sogħba profonda, u sejjaħ il- ħajja tal- Papa “xhud ħajja tal- Evanġelju u mudell taʼ dixxipulat Kristjan veru.” Fakkar it-talba tal-Papa Franġisku għal funeral sempliċi bħala att finali ta’ umiltà.

Il-Patrijarka Mar Awa III tal-Knisja Assirjana tal-Lvant ftakar fil-Papa bħala bniedem ta’ spirtu Nisrani ġenwin u sinċier. Huwa nnota ż-żmien simboliku tal-mewt tiegħu nhar it-Tnejn tal-Għid, u qal li kien jirrifletti l-qrubija tiegħu lejn Kristu. Il-patrijarka enfasizza l-wirt notevoli tal-Papa Franġisku, speċjalment fl-avvanz tad-djalogu ekumeniku u l-promozzjoni tal-għaqda fost il-knejjes.

Mid-dinja Iżlamika, Sheikh Ahmed Al-Tayeb, imam grand ta’ Al-Azhar, ta ġieħ mill-qalb, fejn irrefera għall-Papa Franġisku bħala “ħuh fl-umanità” u figura nobbli ta’ kompassjoni. Huwa faħħar l-isforzi bla heda tal-Papa biex irawwem id-djalogu bejn ir-reliġjonijiet, inkluż l-iffirmar storiku tal-2019 tad-Dokument dwar il-Fraternità Umana. Al-Tayeb enfasizza l-pożizzjoni soda tal-Papa Franġisku kontra l-Islamofobija u l-appoġġ tiegħu għall-ġustizzja f’Gaża.

Diversi mexxejja Għarab ukoll jibku lill-Papa Franġisku, fosthom il-presidenti tal-Libanu, l-Alġerija, l-Iraq, u l-Eġittu.

Il-President tal-UAE Sheikh Mohammed bin Zayed Al Nahyan kiteb fuq X: “Il-kondoljanzi sinċieri tiegħi lill-Kattoliċi madwar id-dinja. Il-Papa Franġisku kien simbolu globali ta’ tolleranza, imħabba u solidarjetà. Ħadem mal-UAE għal snin sħaħ biex jippromwovi dawn il-valuri għall-benefiċċju tal-umanità kollha.”