Kate Quiñones u Kristina Millare via Catholic News Agency

Meta l-Papa Leo XIII ġie elett fl-1878, l-istorja tgħid li beka. Fl-età ta’ 67 sena, ħaseb li kien kbir wisq għall-kariga. (Għex sa meta sar it-tieni l-eqdem Papa u miet fl-età ta’ 93 sena). 

Meta fl-1958 il-Papa Ġwanni XXIII ħares fil-mera lejn il-vestimenti bojod tiegħu — imwaħħlin f’diversi postijiet minħabba d-daqs kbir tiegħu — iċċajta li kien se jkun “diżastru fuq it-televiżjoni.” 

Mhux ta’ b’xejn li, għall-papiet li għadhom kif ġew eletti matul l-istorja, l-antikamra tal-Kappella Sistina li kienet iżżomm il-ħwejjeġ papali saret aktar minn sempliċi kamra fejn ibiddlu ħwejjiġhom.

Il-kamra żgħira fejn il-papa li għadu kif ġie elett jibdel il-ħwejjeġ ħomor ta’ kardinal għall-ilbies abjad ta’ papa hija magħrufa bħala l-“Kamra tad-Dmugħ,” (“Stanza delle Lacrime” bit-Taljan). F’każ li dan ma kienx importanti biżżejjed, oħrajn isejħulha l-“Kamra tal-Biki.” 

Il-Kamra tad-Dmugħ tinsab biss ftit metri ‘l bogħod mill-Kappella Sistina, fejn tittieħed id-deċiżjoni monumentali tal-elezzjoni papali. 

Wara li l-Papa elett jaċċetta r-rwol tiegħu, u b’hekk itemm il-konklavi, il-kardinal dekan jistaqsih x’se jkun l-isem papali tiegħu. Wara d-deċiżjoni, il-Papa li għadu kif ġie elett ikollu ftit mumenti fil-Kamra tad-Dmugħ, fejn ikun liebes l-ilbies papali abjad tiegħu. Mumenti wara, iħares lejn Pjazza San Pietru, u jsellem lid-dinja bħala Papa għall-ewwel darba.  

L-antekamra żżomm tliet daqsijiet ta’ ilbiesi papali — żgħir, medju, u kbir — kif ukoll kaxxi taż-żraben papali. 

Iżda lil hinn mill-prattiku biss, l-ispazju żgħir fih tifkiriet u dokumenti kif ukoll il-vestimenti ta’ diversi papiet matul is-snin.  

Il-Papa Franġisku fakkar fl-awtobijografija tiegħu tal-2025 “Tama” li wara li daħal fis-sagristija, sab iċ-ċurkett episkopali tiegħu fil-but tiegħu. Huwa evita l-kappa tal-bellus aħmar, magħrufa bħala mozzetta, u ż-żraben ħomor — “Għandi żraben ortopediċi; għandi saqajja pjuttost ċatti,” kiteb.  

Filwaqt li l-kamra ġeneralment tkun imsakkra, xi kultant in-nies ikunu jistgħu jżuru l-kamra, li tinsab eżatt fuq ix-xellug tal-Kappella Sistina meta wieħed iħares lejn l-artal.

Għaliex huwa importanti x’se jilbes il-Papa l-ġdid meta jidher fuq il-gallarija?

Il-Papa l-ġdid elett se jitlaq mill-Kappella Sistina fi tmiem il-konklavi u jidħol f’antekamra żgħira, magħrufa bħala l-“Kamra tad-Dmugħ”, biex jilbes l-ilbies papali tiegħu għall-ewwel darba. 

Hawn lista tal-ilbies li tista’ tara liebes il-Papa l-ġdid ladarba joħroġ fuq il-gallarija ċentrali tal-Bażilika ta’ San Pietru biex isellem lin-nies u jagħti l-ewwel barka tiegħu “urbi et orbi”:  

Il-kappell abjad — magħruf ukoll bħala “zuchetto” jew “pileolus” — jgħatti l-parti ta’ quddiem u ta’ wara tar-ras tal-Papa, u jissinifika l-awtorità tal-pontifex fuq prelati oħra. Għandu storja ekkleżjastika li tmur lura għas-seklu 13 u huwa simili għall-kappell mingħajr xifer li kienu jilbsu r-Rumani tal-qedem. 

Is-sottona bajda — libsa b’kmiem twal u twila sal-għaksa — hija magħmula apposta minn 100% suf jew taħlita ta’ suf li tissimbolizza l-innoċenza, il-karità, u l-qdusija tal-uffiċċju papali, skont l-Isqof Franċiż tas-seklu 13, William Duranti. Is-sottoni, li għandhom rabtiet storiċi mal-libsa Rumana magħrufa bħala l-“caracalla,” huma tradizzjonalment magħmula bi 33 buttuna biex jirrappreżentaw it-33 sena tal-ħajja ta’ Ġesù qabel l-irxoxt u t-tlugħ tiegħu fis-sema.

Faxxa bajda magħmula mill-għażel jew mill-ħarir, imsejħa wkoll “fascia,” tintlibes fuq is-sottotana eżatt ’il fuq mill-qadd u tirrappreżenta d-devozzjoni, id-dedikazzjoni u s-sottomissjoni tal-Papa għas-sejħa ta’ Ġesù Kristu biex jaqdi u jieħu ħsieb il-Knisja tiegħu. Il-fascia hija simbolu ta’ rieda li wieħed jimministra lill-poplu ta’ Alla.

Kappa bajda għall-ispalla jew “pellegrina” mwaħħla mas-sottona tintlibes fuq spallejn il-Papa. Din il-libsa tista’ tintlibes ukoll minn kardinali, isqfijiet, u qassisin, iżda l-Papa biss jista’ jilbes il-pellegrina, li tixbaħ il-kapep li kienu jilbsu l-pellegrini Kattoliċi fil-passat, bl-abjad.   

Ir-rokkett abjad huwa libsa twila sal-irkoppa li tintlibes fuq is-sottona li tintuża mill-prelati bħala indikatur tal-grad klerikali tagħhom u tfakkira fiżika tas-sejħa tagħhom biex jaqdu lill-Knisja. Din tintuża għal ċerimonji mhux liturġiċi u tissimbolizza d-dinjità u l-purità spiritwali ta’ min jilbsu.  

Surplis abjad , libsa maħlula tal-għażel jew tal-qoton li tintlibes fuq ir-rokkett, tissimbolizza l-libsa bajda tal-magħmudija u t-twelid mill-ġdid fil-ħajja ta’ Ġesù Kristu. Il-kulur abjad jew avorju jirrappreżenta l-purità spiritwali, il-qdusija u l-umiltà tal-kleriku li jilbsu.

Kappa ħamra , magħrufa bħala “mozetta”, li taqa’ fuq l-ispallejn, tissimbolizza l-awtorità tal-Papa u s-sejħa tiegħu għall-kompassjoni.  

Is-salib pettorali mdendel b’korda tad-deheb jintlibes fuq il-mazzetta ħdejn il-muskolu pettorali li jipproteġi l-qalb. F’ġest ta’ niket għad-dnub — jew “peccatum” bil-Latin — tħabbat sidrek peress li huwa permezz tal-kruċifissjoni ta’ Ġesù Kristu li l-qlub jiġu rikonċiljati ma’ Alla u d-dnubiet jinħafru, spjega l-Isqof Austin Anthony Vetter ta’ Helena, Montana, f’filmat tal-2020 ippubblikat mid-djoċesi fuq Facebook. 

Iċ-ċurkett tas-sajjied jitqiegħed fuq subgħajh il-Papa wara l-elezzjoni tiegħu bħala sinjal tar-renju tiegħu bħala l-pontifiku l-ġdid u s-suċċessur ta’ San Pietru.

Stola ħamra b’rakkmu tad-deheb tintlibes fuq l-ispallejn. Din il-libsa tirrappreżenta l-konsagrazzjoni saċerdotali tal-Papa u r-responsabbiltà tiegħu li jmexxi l-Knisja bħala ragħaj tajjeb li jġorr in-nagħaġ tiegħu fuq spallejh u jġorr il-madmad jew “piż ħelu” ta’ Ġesù Kristu.

Par żarbun tal-ġilda ħamra ntuża minn diversi papiet matul is-sekli u għandu l-oriġini tiegħu fil-Knisja bikrija u fl-Imperu Ruman tal-qedem. Il-kulur jirrappreżenta l-passjoni ta’ Ġesù u d-demm tal-martri, skont il-fundatur tal-Liturgical Arts Journal, Shawn Tribe.

Traduzzjoni mħejjija u adattata minn Lara Zammit għal tbissima.mt. It-test oriġinali bl-Ingliż jappartjeni lill-Catholic News Agency. Ritratti kollha via Catholic News Agency Access for Editors.