X’inhi l-festa ta’ Marija Reġina u għaliex hija importanti?

L-Isqof Robert Barron via Catholic News Agency

Il-Knisja Kattolika tiċċelebra kull sena l-festa ta’ Marija Reġina fit-22 ta’ Awwissu. Ħafna nies, meta jisimgħu b’din iċ-ċelebrazzjoni, jaħsbuha bħala xi ħaġa pjuttost ħelwa u sentimentali, devozzjoni pittoreska għan-nanniet b’togħma għall-ispiritwalità sakkarina. Imma meta neżaminaw din il-festa kif suppost, mill-perspettiva biblika, toħroġ stampa differenti ħafna.

L-indikazzjoni skritturali l-aktar ċara li Marija ta’ Nazaret hija reġina tinsab f’silta notevoli fit-12-il kapitlu tal-Ktieb tal-Apokalissi. L-awtur viżjonarju jara sinjal straordinarju fis-sema: mara liebsa x-xemx, il-qamar f’saqajha, u kuruna ta’ 12-il kewkba fuq rasha.

Statwa ta’ Marija inkurunata bi 12-il stilla, referenza għal Apokalissi 12. Statwa minn Attard, Malta. Ritratt: Wikimedia Commons

In-numru tnax, naturalment, huwa denominazzjoni tat-tribujiet ta’ Iżrael, u l-kuruna hija indikazzjoni pjuttost ċara li qed nittrattaw ma’ figura rjali. Malajr isir ċar li din il-mara mhix biss reġina iżda, b’mod aktar preċiż, reġina omm, għax nisimgħu li qed taħdem biex twelled sultan, wieħed li hu “destinat li jsaltan fuq il-ġnus b’bastun tal-ħadid.”

Kemm ir-reġina omm kif ukoll ir-re tarbija huma involuti fi ġlieda terribbli. Il-viżjonarju jgħidilna li dragun tal-biża’ lest biex jibilgħu lit-tarbija hekk kif toħroġ. Imma Alla jtella’ lit-tarbija u jieħdu fis-sigurtà tat-tron divin, filwaqt li l-omm taħrab lejn id-deżert fejn issib kenn. Wara dan, tinqala’ gwerra bejn “Mikiel u l-anġli tiegħu” u d-dragun u s-sapporters anġeliċi tiegħu. Din l-immaġni hija, naturalment, simbolikament rikka u multivalenti, imma għall-inqas tindika li r-reġina u binha r-re huma protagonisti fi gwerra spiritwali ta’ ċerta kobor. Huma, fi kelma waħda, gwerriera.

Fra Angelico, Florence, 1437–1446. Ritratt: Wikimedia Commons

Eżatt qabel dan is-silta, fl-aħħar nett tal-Kapitlu 11 tal-Ktieb tal-Apokalissi (u ftakar li d-deskrizzjonijiet tal-kapitli ġew ħafna sekli wara li dan it-test ġie miktub oriġinarjament), insibu l-viżjoni tat-tempju tas-sema. Fost sajjetti, ragħad, u maltempata qawwija tas-silġ, il-veġġent jara l-Arka tal-Patt ġewwa t-tempju.

L-arka, niftakru, kienet il-kontenitur tal-fdalijiet tal-Għaxar Kmandamenti, u għalhekk l-aktar oġġett sagru għal Iżrael tal-qedem. Imqiegħda fil-Qaddis tal-Qaddisin fit-Tempju ta’ Ġerusalemm, l-arka kienet mifhuma bħala r-rabta bejn is-sema u l-art, il-ġarriera definittiva tal-preżenza divina.

Gentile da Fabriano, 1422-1425. Ritratt: Wikimedia Commons

Meta s-Sultan David ġab l-arka fil-Belt Imqaddsa, żifen quddiemha b’abbandun bla rażan. Barra minn hekk, f’diversi punti matul l-istorja tagħha, Iżrael ġab l-arka fil-battalja, l-aktar meta l-qassisin immarċjaw biha seba’ darbiet madwar is-swar ta’ Ġeriko, qabel ma dawk is-swar waqgħu.

Issa l-ġustaposizzjoni tal-viżjoni tal-arka fit-tempju tas-sema u l-viżjoni tas-sultana omm liebsa x-xemx ma tistax tkun aċċidentali. L-awtur tal-Ktieb tal-Apokalissi qed jgħidilna li Marija, il-ġarriera tal-Kelma t’Alla magħmula bniedem, kienet l-Arka tal-Patt par eċċellenza.

Tabilħaqq, meta żaret lil kuġinha Eliżabetta, tqila b’Ġwanni l-Battista li kien għadu ma twilidx, hu qabeż bil-ferħ fil-ġuf ta’ ommu, imitazzjoni sabiħa tat-tarbija taż-żifna ta’ David quddiem l-arka vera. Kemm l-arka kif ukoll is-sultana huma assoċjati mal-gwerra spiritwali.

Fit-talba Magnificat tagħha, imniżżla fl-Evanġelju ta’ Luqa, Marija titkellem dwar Alla “li niżżel is-setgħana minn fuq it-tronijiet tagħhom u għolla l-umli.” Bħal Binha, Marija ma tiġġilidx bl-armi dgħajfa tad-dinja iżda pjuttost bl-armi tal-imħabba, il-maħfra, il-kompassjoni, u n-nonvjolenza provokattiva.

Dawk li esperjenzaw irtir Ġiżwita bbażat fuq l-eżerċizzji spiritwali ta’ Sant’Injazju jagħrfu l-meditazzjoni taż-“żewġ standards”. Injazju jitlob lir-retirant biex jimmaġina kamp ta’ battalja kbir. Fuq naħa waħda, taħt l-istandard tal-Knisja, hemm l-armata ta’ Kristu; u fuq in-naħa l-oħra, taħt l-istandard ta’ Satana, hemm l-armata tal-qawwiet mudlama. Imbagħad Injazju jġiegħel lir-retirant biex jieħu deċiżjoni, tabilħaqq l-aktar għażla fundamentali u importanti immaġinabbli, l-elezzjoni li se tiddetermina kull ħaġa oħra li se jgħid u jagħmel għall-bqija ta’ ħajtu: Ma’ liema armata se tingħaqad?

Bob Dylan ippreżenta l-istess għażla spiritwali ċara fil-kanzunetta tiegħu tal-1979 “Gotta Serve Somebody”: (“Jista’ jkun ix-xitan jew jista’ jkun il-Mulej, imma int se jkollok taqdi lil xi ħadd.”) F’oqsma oħra tal-ħajja, huwa meħtieġ ammont ġust ta’ sfumatura u sottilità, iżda fl-aktar livell bażiku, fejn wieħed jiddetermina l-orjentazzjoni fundamentali ta’ ħajtu, l-affarijiet fil-fatt isiru pjuttost sempliċi u ċari.

Il-festa ta’ Marija Reġina għandha x’taqsam ma’ din l-għażla: Fejn tinsab fit-taqbida spiritwali l-kbira? Ma’ liema armata tiġġieled? Timmarċja taħt il-bandiera tar-Reġina Omm u Binha, jew mal-għedewwa tagħhom? Toħroġ bl-Arka tal-Patt jew kontriha? Għid x’trid dwar dawk il-mistoqsijiet, imma la huma ħelwin u lanqas sentimentali.

LURA GĦALL-FAĊĊATA