Emma Silvestri via Catholic News Agency

Li jmorru lura għal żminijiet antiki, pellegrini Kristjani u osservaturi kurjużi nnutaw linja inviżibbli li tgħaddi mill-kontinent tal-Ewropa sal-Art Imqaddsa, magħrufa bħala “x-Xabla ta’ San Mikiel.” Il-linja ssegwi l-postijiet ta’ seba’ santwarji ddedikati lill-mexxej tal-eżerċti tas-sema — mit-tarf tat-tramuntana tal-Irlanda sa Ġerusalemm fin-nofsinhar, tgħaddi minn Franza, l-Italja u l-Greċja.

“In-nies jissorprendu ruħhom meta nitkellmu dwar linja. Jekk tħares lejn mappa, il-linja mhix perfettament dritta. Imma aħna ngħixu fuq globu — il-linji huma relattivi. Għalija, dak li jimporta hija d-direzzjoni li jagħti dan is-simbolu,” qalet lis-CNA Tatiana Bogni, gwida għal 20 sena fis-Sacra di San Michele fil-Piemonte, l-Italja. 

Bogni għandu passjoni kbira għas-Sacra di San Michele, li tinsab fiċ-ċentru tal-linja inviżibbli li tgħaqqad is-seba’ santwarji, u jitkellem bla heda dwar il-bini medjevali mqiegħed fuq blata fejn jingħad li deher San Mikiel.

Matul is-sekli, għadd kbir ta’ pellegrini mxew fit-toroq ta’ din il-linja anġelika forma ta’ xabla, immexxija minn devozzjoni personali, tfittxija għal tifsira, jew marbuta b’wegħda. 

Skont xi tradizzjonijiet, hija drawwa li wieħed jibda mit-tramuntana u jinżel lejn Ġerusalemm. Madankollu, Bogni jemmen li jagħmel aktar sens li wieħed jibda mill-Art Imqaddsa u jivvjaġġa lejn it-tramuntana lejn l-Irlanda — li tirrappreżenta l-vjaġġ tal-patrijiet Persjani Biżantini li ġabu l-kult ta’ San Mikiel mil-Lvant għall-Punent.

Hi x’inhi d-direzzjoni li wieħed jagħżel, din il-linja inviżibbli nħolqot” żmien twil ilu. 

Is-seba’ santwarji jaqsmu karatteristika notevoli waħda: Kollha huma diffiċli biex jintlaħqu — iżolati, ’il bogħod minn kollox, mibnija fuq gżejjer jew fuq muntanji tal-blat. Kultant, sempliċement biex tilħaqhom jeħtieġ li tiffaċċja l-qawwa mhux maħduma tan-natura. L-aktar importanti, kull wieħed għandu storja ta’ sekli sħaħ marbuta mal-arkanġlu.

Is-seba’ santwarji ta’ San Mikiel

Fl-Irlanda, is-santwarju ta’ Skellig Michael huwa gżira tal-blat li titla’ bħal tempju mill-baħar. Issa abbandunata u dar għall-għasafar tal-baħar, il-gżira tista’ tintlaħaq biss bid-dgħajsa. Il-pellegrini jistgħu jaraw il-fdalijiet tal-patrijiet li għexu hemm bejn is-sitt u t-12-il seklu, u li ddedikaw il-post lill-anġlu famuż li rebaħ lid-demonju.

Minn hemm, it-tieni waqfa fis-santwarju hija fir-Renju Unit: St. Michael’s Mount, gżira oħra ddedikata lill-arkanġlu. Il-leġġenda tgħid li San Mikiel deher lis-sajjieda biex isalvahom mis-sikek. Il-kastell-fortizza mibni hemmhekk serva bħala fortizza strateġika matul il-gwerer Ewropej. Illum, 30 resident biss jippreservaw il-wirt tiegħu.

It-tielet post huwa Mont-Saint-Michel fi Franza, li l-abbazija famuża tiegħu hija destinazzjoni turistika globali. Minn żmien għal żmien, il-promontorju sagru — fejn jingħad li San Mikiel deher lill-Isqof Aubert ta’ Avranches fit-tmien seklu, u talbu jibni santwarju — ikun imdawwar mill-mewġ tal-oċean, mitluq għall-mareat selvaġġi.

Il-linja tkompli fl-Italja b’żewġ santwarji li għadhom abitati minn patrijiet. 

L-ewwel waħda hija s-Sacra di San Michele, abedija medjevali fil-Piemonte li tinsab 3,156 pied għolja u viżibbli fil-Wied ta’ Susa kollu. Għal dawk li jersqu lejha, il-pedamenti kolossali tal-ġebel tagħha li jisporġu fuq l-irdum għadhom jirradjaw forza mistika u sens tal-ħruxija tal-ħajja.

Iktar fin-nofsinhar, fir-reġjun ta’ Apulia, jinsab is-Santwarju ta’ San Michele Arcangelo fuq il-Muntanja Gargano, mibni bejn il-ħames u s-sitt seklu madwar għar fejn jingħad li deher San Mikiel. Fost il-misteri tas-sit, il-leġġenda tgħid li l-marka tal-arkanġlu hija stampata fil-blat.

Is-sitt santwarju huwa l-Monasteru ta’ Panormitis fuq il-gżira Griega ta’ Symi, fejn tinsab ikona ta’ San Mikiel liebes armatura tal-fidda. Il-monasteru Ortodoss jmur lura għas-seklu 18 u għadu abitat minn patrijiet.

Fl-aħħar, il-linja tispiċċa — jew tibda — fl-Art Imqaddsa fil-Monasteru ta’ Stella Maris fuq il-Muntanja Karmel. Għalkemm mhux marbut storikament ma’ San Mikiel, il-monasteru Karmelitan iservi bħala ankra simbolika għad-devozzjoni tiegħu lejn San Mikiel fl-art ta’ Ġesù.

Vjaġġ lejn id-dawl

“Mill-bidu tal-umanità, in-nies dejjem għażlu postijiet privileġġjati għas-saħħa spiritwali, biex jirtiraw mill-ħajja kaotika u jerġgħu lura aktar b’saħħithom,” innota Bogni, waqt li rrefera għal dawn is-santwarji antiki. “Jien dejjem ngħid li l-Medju Evu ma kienx aħjar — daqstant kaotiku. It-teknoloġija tinbidel, iżda n-nies jibqgħu l-istess.”

Bogni spiss jiltaqa’ ma’ pellegrini determinati li jżuru s-seba’ siti kollha fuq il-linja ta’ San Mikiel. 

“Ilbieraħ stess, tajt tour lil Franċiż mill-Brittanja. Qed iżur kull santwarju wieħed wieħed. Fil-passat, il-pellegrini kienu jimxu l-linja kollha f’daqqa. Kienu jippreparaw, jagħmlu testment f’każ li ma jirritornawx. Illum, in-nies ġeneralment iżuru fi stadji, ftit ftit,” spjegat hi.

Dan mhux “turiżmu,” enfasizza Bogni. “Huma jimxu biex isibu lilhom infushom. Kulħadd għandu r-raġunijiet tiegħu. Nemmen li San Mikiel jirrappreżenta l-battalja kontinwa ġewwa fih innifsu. ‘Min hu bħal Alla? Min irid jieħu post Alla?’ — dik hija l-mistoqsija l-kbira ta’ Mikiel. Huwa figura gwerriera li tagħti s-saħħa, simbolu qawwi li jgħin lin-nies jibqgħu bilanċjati u ċċentrati.”

Il-Franċiż Éloi Gillard, li issa għandu aktar minn tletin sena, mar Mont-Saint-Michel bħala skaut żagħżugħ. “Imxejt tlett ijiem waħdi biex nasal hemm — kienet waħda mill-aktar esperjenzi qawwija ta’ ħajti: bħallikieku kont fid-deżert, inħabbat wiċċi ma’ lili nnifsi u nħabbat wiċċi ma’ Alla.”

Issa missier ta’ tlett itfal, Gillard jgħid li San Mikiel għenu “jagħmel rendikont ta’ ħajti” f’dak iż-żmien. “Kien bħallikieku qed nikber – żmien biex nimpenja ruħi, biex nikkonverti. San Mikiel, bil-figura qawwija u maskili tiegħu ta’ kavallier kuraġġuż, sar immaġni qawwija għal ħajti bħala raġel żagħżugħ.”

Għal Bogni, San Mikiel ikellem ukoll lill-atei u lil dawk li jemmnu f’reliġjonijiet oħra. Huwa jirrappreżenta “vjaġġ lejn id-dawl, u d-dawl u d-dlam huma l-istess għal kulħadd,” qalet.