Courtney Mares via Catholic News Agency

Il-Vatikan u Microsoft ħolqu mudell diġitali 3D tal-Bażilika ta’ San Pietru bl-użu tal-aħħar intelliġenza artifiċjali biex joffru mod ġdid kif tesperjenza l-istorja ta’ kważi 2,000 sena tal-qabar ta’ San Pietru.

Aċċessibbli mad-dinja kollha fuq virtual.basilicasanpietro.va, il-pjattaforma interattiva b’xejn tippermetti lil kulħadd fid-dinja li “jżur” il-mudell virtwali 3D tal-Bażilika ta’ San Pietru, iġġenerat bl-użu tal-AI minn aktar minn 400,000 immaġini b’riżoluzzjoni għolja tal-bażilika meħuda minn drones b’tekniki avvanzati ta’ fotogrammetrija.

Il-Viċi President u President tal-Microsoft Brad Smith nieda “t-tewmin diġitali” 3D tal-bażilika f’konferenza stampa din il-ġimgħa fil-Vatikan.

“Huwa litteralment wieħed mill-aktar proġetti teknoloġikament avvanzati u sofistikati tat-tip tiegħu li qatt ġew segwiti,” qal Smith.

Il-pjattaforma diġitali tespandi l-aċċess għal nies li forsi qatt ma jkollhom l-opportunità li jżuru l-Vatikan iżda issa jistgħu jesperjenzaw is-sbuħija, l-istorja, u s-sinifikat spiritwali ta’ waħda mill-knejjes l-aktar importanti fid-dinja.

Il-mudell jagħmilha possibbli li “tara din il-bażilika kif naħseb li l-ebda ġenerazzjoni qatt ma ratha qabel,” qal Smith.

Il-president tal-Microsoft ħabbar ukoll it-tnedija ta’ logħba edukattiva ta’ Minecraft li tesplora l-Bażilika ta’ San Pietru mistennija f’Jannar 2025 u wirja ġdida immersiva personali fuq it-terrazzin tal-Bażilika ta’ San Pietru għas-sena tal-ġublew tal-Knisja Kattolika.

Ħarsa lura lejn il-‘Bażilika l-antika ta’ San Pietru’

L-esperjenza virtwali tmur lil hinn mill-fatt li turi l-isbuħija barokka tal-Bażilika ta’ San Pietru tal-lum, billi tuża t-teknoloġija biex tieħu lit-telespettaturi lura fiż-żmien għall-oriġini antika tagħha miċ-Ċirku ta’ Nero sal-Bażilika antika ta’ San Pietru mibnija minn Kostantinu.

Tibda bil-kostruzzjoni ta’ ċirku ta’ Caligula fl-ewwel seklu fuq l-Għolja tal-Vatikan u t-tqegħid ta’ obelisk Eġizzjan fiċ-ċentru tiegħu. Dak l-obelisk, li issa jinsab fi Pjazza San Pietru, ra sekli ta’ storja — mill-persekuzzjonijiet imdemmija ta’ Ruma tal-Insara u t-tislib ta’ Pietru għal Quddies papali enormi b’għexieren ta’ eluf ta’ pellegrini llum.

“Kif se tara meta tgħaddi mill-wirja jew jekk tħares lejn il-paġna web, hija fundamentalment storja fi tliet kapitoli,” spjega Smith. “L-ewwel kapitlu, fil-fehma tiegħi, jibda eżatt fejn għandu – aħna qegħdin hawn illum għax San Pietru kien hawn 2,000 sena ilu.”

“Għalhekk l-ewwel kapitlu tal-istorja jagħti l-ħajja b’modi ġodda… l-istorja ta ‘ħajtu, l-istorja li hija rrakkontata fl-Evanġelji.”

It-tieni kapitlu jkopri t-trasformazzjonijiet tas-sit tal-qabar ta’ San Pietru matul il-kors ta’ kważi 2,000 sena mid-difna ta’ Pietru u l-bini ta’ knisja sal-post tagħha bħala ċentru ta’ pellegrinaġġ Nisrani.

Madwar A.D. 160, fuq il-​qabar taʼ Pietru nbena monument funerarju żgħir magħruf bħala t-​“Trofew taʼ Gaju” u sar post taʼ pellegrinaġġ. Meta Kostantinu llegalizza l-Kristjaneżmu fir-rabaʼ seklu, ordna li tinbena bażilika enormi fuq dan il- qabar, u nvella n-nekropoli taʼ taħt.

It-tour virtwali jippermetti li wieħed jimmaġina kif kien ikun li jżur il-Bażilika l-antika ta’ San Pietru mibnija minn Kostantinu, wieħed mill-aktar santwarji importanti tad-dinja tal-qedem, “sepulkru mill-isbaħ… li għalih ġew għadd ta’ nies minn kull parti tal-Imperu Ruman,” iddeskriva Ewsebju taʼ Ċesarija fir-raba’ seklu.

Aktar minn 1,175 sena wara t-tlestija tal-Bażilika oriġinali ta’ San Pietru, il-Papa Ġulju II poġġa l-ewwel ġebla tal-bażilika l-ġdida tal-Vatikan fl-1506. Il-kostruzzjoni tal-Bażilika ta’ San Pietru preżenti ħadet aktar minn seklu, u ispira xogħlijiet ta’ artisti bħal Bramante. , Michelangelo, u Bernini. Il-bażilika se tiċċelebra l-400 anniversarju mill-konsagrazzjoni tagħha fl-2026.

Riżors edukattiv onlajn

Wieħed mill-aktar aspetti eċċitanti tal-mudell diġitali 3D huwa li jipprovdi l-opportunità għal nies li qatt ma jista’ jkollhom l-opportunità li jżuru l-Vatikan biex jaraw u jesperjenzaw il-Bażilika ta’ San Pietru, spjega Smith.

“Qed nieħdu din l-istorja lid-dinja,” qal.

Il-pjattaforma virtwali l-ġdida sservi bħala riżors edukattiv li ġġib il-Bażilika ta’ San Pietru lil studenti, għalliema u storiċi madwar id-dinja, billi tipprovdi għodod interattivi u gwidi awdjo b’diversi lingwi.

Permezz ta’ tours immersivi 3D, il-viżitaturi onlajn jistgħu jinnavigaw il-mużajk tal-bażilika, il-kupola, in-nekropoli taħt l-art, u l-qabar ta’ Pietru. Il-mudell diġitali, jew “tewmin diġitali”, jaqbad żoni tipikament off-limits għall-viżitaturi, u jipprovdi ħarsa dettaljata lejn l-arti, l-arkitettura u l-istorja tal-bażilika.

Il-kunċett ta ‘”tewmin diġitali” – kontroparti diġitali ta’ oġġett fiżiku – huwa komunement użat fl-industrija tal-manifattura. Għall-bażilika, madankollu, huwa mod kif jespandu l-fehim tal-bniedem billi jinqabad u jaqsam il-wirt kulturali.

“Meta taħseb dwar din is-sħubija, naħseb li hija straordinarja daqs il-proġett innifsu, għaliex jiġbor flimkien waħda mill-eqdem u l-aktar istituzzjonijiet importanti fid-dinja bl-aktar teknoloġija ġdida li ħolqot l-umanità,” qal Smith.

‘Pétros ení’: Wirja immersiva għall-pellegrini tal-ġublew

Għal dawk li qed jippjanaw pellegrinaġġ tal-ġublew f’Ruma, il-Vatikan dalwaqt se jiftaħ wirja ġdida bit-titlu “Pétros ení” (“Petru qiegħed hawn”) bl-użu tal-mudell diġitali 3D żviluppat minn Microsoft u l-kumpanija tal-preservazzjoni diġitali Iconem. Din l-esperjenza bil-biljetti, immersiva, iddisinjata għas-sena tal-ġublew, tieħu lill-viżitaturi fi vjaġġ fl-istorja tal-bażilika.

L-esebizzjoni tibda fuq it-terrazzin tal-Bażilika ta’ San Pietru wara l-koppla enormi tagħha ddisinjata minn Michelangelo u tkompli ġewwa xi passaġġi ta’ fuq tal-bażilika li qabel ma kienux viżitati, li tippermetti lill-viżitaturi jħarsu ‘l isfel lejn l-Artal ta’ San Mikiel tal-bażilika taħt.

Il-wirjiet diġitali interattivi tal-wirja juru mill-qrib id-dettalji kkomplikati tal-intern tal-koppla ta’ San Pietru u żewġ teatri tondi jgħaddu lill-viżitaturi f’dak li kien ikun li jżuru l-bażilika f’mumenti differenti matul is-sekli.

Bażilika ta’ San Pietru Minecraft

F’Jannar tal-2025, Microsoft se toħroġ verżjoni Minecraft Education tal-Bażilika ta’ San Pietru biex tilħaq udjenzi iżgħar. F’din ir-replika diġitali, l-istudenti jkunu jistgħu jinnavigaw fil-bażilika, jesploraw l-arkitettura tagħha, u jitgħallmu l-istorja tagħha permezz tal-ambjent interattiv ta’ Minecraft. Din il-verżjoni se tippermetti lill-istudenti biex “jimxu” mill-bażilika bil-karattru tagħhom u jesploraw il-karatteristiċi tagħha bħala parti mill-logħba tagħhom.

“Ħafna skejjel issa jużaw il-Minecraft biex jgħallmu varjetà wiesgħa ta’ ħiliet jew kapaċitajiet,” qal Smith, filwaqt li esprima t-tama li l-edizzjoni ta’ Minecraft tal-Bażilika ta’ San Pietru ssir riżorsa unika għall-iskejjel Kattoliċi u sekulari bl-istess mod, li toffri modi ġodda biex jimpenjaw ruħhom mal-istorja u l-arti.

Sforzi ta’ konservazzjoni mtejba mill-AI

Il-verżjoni diġitali jipprovdi wkoll lill-Vatikan b’għodod ġodda għall-konservazzjoni. Bl-użu ta’ algoritmi avvanzati mill-AI ta’ Microsoft għal Good Lab, il-mudell virtwali qabel żvela xquq mhux misjuba, madum nieqes fil-mużajk, u sinjali oħra ta ‘xedd li se jgħinu lil dawk li jieħdu ħsiebhom jippreservaw il-bażilika.

“L-AI tagħna għal Good Lab żviluppat algoritmu speċjali ta’ AI sabiex ikun jista’ jiskennja dawn l-immaġini u jidentifika fejn hemm, ngħidu aħna, qasma fil-ħajt,” spjega Smith.

Il-konservaturi “li huma responsabbli għall-preservazzjoni ta’ dan il-bini straordinarju, li jaħdmu fuq ir-restawr tiegħu, issa għandhom din id-dejta kollha u l-qawwa tal-AI biex ikunu jistgħu jaħdmu aħjar,” żied jgħid.

Il-Papa Franġisku kiseb preview tal-mudell diġitali l-ġdid tal-Bażilika ta’ San Pietru waqt laqgħa mat-tim tal-Microsoft u t-Tessili ta’ San Pietru, l-organizzazzjoni responsabbli mill-konservazzjoni u l-manutenzjoni tal-Bażilika ta’ San Pietru.

Il-Papa ħeġġeġ lil dawk li jieħdu ħsieb il-bażilika biex jadottaw teknoloġiji “li jinkoraġġixxu mhux biss il-parteċipazzjoni interattiva tan-nies iżda speċjalment l-għarfien tagħhom tal-post sagru, li huwa spazju għall-meditazzjoni.”

Qal li l-għodod teknoloġiċi jitolbu li l-kreattività u r-responsabbiltà jiġu rregolati u użati b’mod kostruttiv.

“Din id-dar ta’ talb għall-popli kollha ġiet fdata lilna minn dawk li qabilhom fil-fidi u fil-ministeru appostoliku,” qal Franġisku b’referenza għall-Bażilika ta’ San Pietru. “Għalhekk, huwa rigal u kompitu li tieħu ħsiebha, kemm fis-sens spiritwali kif ukoll materjali, anke permezz tal-aħħar teknoloġiji.”

Traduzzjoni mħejjija u adattata minn Lara Zammit għal tbissima.mt. It-test oriġinali bl-Ingliż jappartjeni lill-Catholic News Agency. Ritratti aċċessati via Catholic News Agency Access for Editors.