Sant’Agata, il-martri tal-Knisja li t-tradizzjoni tgħid li żarha San Pietru

ACI Prensa via Catholic News Agency

Kull nhar ta’ 5 ta’ Frar, il-Knisja tfakkar lil Sant’Agata ta’ Katanja, mara żagħżugħa li kkonsagrat il-verġinità tagħha lil Alla u mietet martri waqt il-persekuzzjoni tal-Imperatur Ruman Deċju fit-tielet seklu.

Agata twieldet Katanja, Sqallija, fin-Nofsinhar tal-Italja, madwar is-sena 230. Bħal ħafna nisa ta’ żmienha, iddeċidiet li tikkonsagra ħajjitha lil Ġesù Kristu billi tibqa’ verġni.

Fi żmien il-persekuzzjoni ta’ Deċju, il-prokonslu Quintianus, il-gvernatur ta’ Sqallija, sar iħobb lil Agata u fittixha fiż-żwieġ. Madankollu, iż-żagħżugħa ċaħdet kull waħda mill-proposti tiegħu. 

Alessandro Turchi, Sant’Agata Attendew San Pietru u Anġlu fil-Ħabs, The Walters Art Museum. Ritratt: Wikimedia Commons

Ir-rifjuti kostanti dejqu ħafna lill-prokonslu, li ordna li tittieħed f’burdell bħala kastig. Kuntrarju għal dak li stenna Quintianus, f’dak il-post imdejjaq, Agata rnexxielha tevita kull okkażjoni li setgħet tipperikola l-wegħda li kienet għamlet lill-Mulej. U, bħallikieku dan ma kienx biżżejjed, ħafna nisa suġġetti għal dik id-dinja li ttrattawhom bħala merkanzija kkonvertitu għall-Kristjaneżmu. 

Quintianus imbagħad ordna lil Agata biex tiġi suġġetta għal sensiela taʼ nsulti, u mbagħad ordna li tiġi ttorturata. L-eżekuturi tagħha, f’qagħda ta’ ġenn, qatgħuha sidirha. Ċerta ħaġografija tippreserva kliemha quddiem ħażen bħal dan: “Tirann krudili, m’intix mistħi li tittortura f’mara l-istess sider li treddik ta’ tifel?”

It-tradizzjoni tgħid li Agata b’mod mirakoluż għelbet il-krudeltà u l-moħqrija li saru kontriha, u matul il-lejl waqt li kienet qed tbati mill-ġrieħi, San Pietru Appostlu deherilha biex ifejjaqha u jħeġġiġha tibqa’ soda.

Mas-sebħ, meta l-gwardjani indunaw li l-mara kienet irkuprat, l-eżekuturi reġgħu bdew it-torturi u Agata ċediet ħajjitha. Kien il-ħames jum tat-tieni xahar tas-sena 251.

San Pietru Jfejjaq lil Agata, mis-segwaċi ta’ Caravaggio Giovanni Lanfranco, c.1614. Ritratt via Wikimedia Commons

Sena wara l-martirju ta’ Sant’Agata, faqqa’ l-vulkan Etna. Il-lava li nfirex mal-għoljiet tal-vulkan hedded li jeqred Katanja. Imbagħad, xi wħud mill-abitanti tagħha li ftakru fil-martri żagħżugħa talbu l-interċessjoni tagħha biex twaqqaf il-furja tan-natura. 

B’mod mirakoluż, il-baħar ta’ blat u rmied jaħarqu li beda jiċċaqlaq qatt ma laħaq il-belt. Bi gratitudni, Katanja u bliet oħra tal-madwar għażlu lil Agata bħala l-qaddisa patruna tagħhom.

Illum, id-devoti ta’ Sant’Agata jitolbuha tinterċedi għal nisa li jkollhom twelid ikkumplikat jew problemi bit-treddigħ. Hija wkoll invokata minn dawk li jbatu minn mard tas-sider. Hija meqjusa bħala l-protettriċi tan-nisa u l-qaddisa patruna tal-infermiera.

Fl-ikonografija tradizzjonali, Santa Agata s-soltu tidher bil-pala tal-martirju, il-pala tar-rebħa, f’idha; jew tkun qed iżżomm it-trej li fuqu tqiegħed sidirha.

LURA GĦALL-FAĊĊATA