Emma Silvestri via Catholic News Agency

L-Abbazija ta’ Casamari fl-Italja hija ġawhra tal-arti Ċisterċensi-Gotika, li l-ġebel tagħha ġie mimli bit-talb tal-patrijiet matul is-sekli. Hawnhekk, il-patrijiet iddedikaw ħajjithom għall-wegħdiet tal-ubbidjenza, il-faqar u l-kastità, u żviluppaw u ppreservaw ukoll tradizzjoni speċjali: rimedji terapewtiċi, kemm fil-forma ta’ mediċini kif ukoll ta’ likuri.

L-ispiżerija Casamari, li għadha topera wara żewġ sekli, tibqa’ simbolu qawwi tal-konnessjoni bejn il-ħajja monastika u x-xjenza tal-pjanti, kollox għall-akbar glorja ta’ Alla.

Il-monasteru ta’ Casamari nbena fis-seklu 11 fuq il-pedamenti ta’ tempju ddedikat lil Ceres, l-alla Griega tad-dinja, il-fertilità, u l-ħsad — fi kliem ieħor, tal-ħajja nnifisha. Aktar minn elf sena ta’ xhieda Nisranija mlew il-ġebel ta’ dan it-tempju, u anke llum, l-atmosfera fi ħdan il-ħitan tiegħu tispira sens profond ta’ serenità u kontemplazzjoni.

Il-kumpless monastiku jinsab fit-territorju ta’ Veroli tul it-triq provinċjali li tgħaqqad il-belt ta’ Frosinone ma’ Sora fir-reġjun ta’ Lazio fin-nofsinhar ta’ Ruma. Meta beda l-bini fl-1035, iż-żona kienet imdawra b’foresti mhux mittiefsa — ambjent ideali biex it-tifħir lil Alla jitla’ fl-“imħabba tas-silenzju,” kif preskritt mir-Regola ta’ San Benedittu.

Fil-fatt, kien grupp żgħir ta’ patrijiet Benedittini li poġġew l-ewwel ġebel ta’ dak li, matul is-sekli, sar il-monument reliġjuż maestuż li għadu hemm illum. Ftit aktar minn seklu wara, madwar l-1140, il-patrijiet Ċisterċensijiet stabbilew ruħhom hemmhekk. Huma kienu jappartjenu għall-ordni monastiku mwaqqaf minn Robert ta’ Molesme fl-1098, bil-għan li jerġgħu lura għal osservanza aktar stretta tar-Regola Benedittina.

L-osservanza tas-silenzju għalhekk ingħaqdet mal-ħtieġa li tinkorpora kultura ta’ sobrijetà, anke fl-espressjoni arkitettonika u dekorattiva. Fi ħdan l-abbazija, l-ispazji huma apposta vojta — mingħajr ornamenti, affreski, jew għamara — sabiex ma jiġux distratti minn sbuħija effimera iżda pjuttost biex irawmu kontemplazzjoni divina. 

“Wieħed jidher li jipperċepixxi b’mod ċar l-awra ta’ silenzju li mmarkat dan il-post għal sekli sħaħ,” irrimarka viżitatur fil-klawstru. 

Ringieli ta’ adoraturi u turisti jgħaddu mill-abbazija matul il-ġurnata kollha, u jżommu ċertu spirtu ta’ riverenza. Ċentru u post ta’ pellegrinaġġ magħruf sew, il-kumpless ta’ Casamari jattira bejn 200,000 u 300,000 viżitatur kull sena u għandu influwenza wiesgħa, notevolment permezz tal-kulleġġ u l-iskola sekondarja tiegħu. 

Casamari għad għandu wieħed mill-eqdem eżempji ta’ arti Ċisterċensi-Gotika fl-Italja.

Spiżerija unika tal-monasteru 

Fil-kumpless, li għadu mmexxi sal-lum minn patrijiet Ċisterċensani, hemm karatteristika unika oħra: spiżerija li ilha miftuħa għal 200 sena, mgħammra b’biċċiet vintage li jmorru lura għal nofs is-seklu 20. 

Il-ħanut, immarkat b’tabella li turi żewġ sriep minsuġin flimkien — is-simbolu tal-ispiżjara fl-Italja — huwa wirt tat-tradizzjoni monastika li ilha għaddejja għal sekli sħaħ tat-tħejjija ta’ rimedji tal-ħxejjex u pozzjonijiet terapewtiċi.

“Fil-passat, kien normali li l-abbaziji jkollhom spiżerija,” innota l-patri Ċisterċensi Alberto Coratti f’intervista mas-CNA. “Matul l-istorja tal-ħajja monastika, kien hemm ġenji xjentifiċi — fil-mediċina tal-ħxejjex, fl-astronomija… ħafna għodod u skoperti xjentifiċi twieldu fil-monasteri.”

L-ispiżerija Casamari baqgħet l-aħħar spiżerija li għadha tiffunzjona fi ħdan monasteru fl-Italja. Oriġinarjament, kienet immexxija mill-patrijiet, iddedikati għat-tħejjija ta’ rimedji bl-użu ta’ ħxejjex mediċinali. Illum, l-attività li titwettaq hija t-tqassim tipiku ta’ mediċini fuq preskrizzjoni medika, bħal kull spiżerija oħra.

Iżda Coratti ma jagħmilx l-ispiżerija l-karatteristika ewlenija tal-post: “L-ispeċjalità primarja tagħna hija t-talb,” tenna bla heda. Fil-komunità ta’ madwar 20 patri, is-settwenarju jservi bħala ċ-“Cellerario,” li, skont ir-Regola ta’ San Benedittu, huwa responsabbli għaċ-ċelel u d-dar — ekwivalenti għal prokuratur. 

Minbarra l-ispiżerija, Casamari żammet it-tradizzjoni twila tagħha tal-likuri. Billi studjat il-proprjetajiet tal-ħafna ħxejjex mediċinali offruti mir-reġjun, il-komunità żviluppat workshop għall-produzzjoni ta’ likuri, kremi, sapun, u diversi prodotti oħra bħall-għasel u l-ġamm. 

It-“Tintura Imperiale” famuża hija l-aqwa parti tal-produzzjoni tal-patrijiet. Dan il-likur ta’ 90 grad magħmul mill-anisi u ħwawar oħra ilu apprezzat għal aktar minn żewġ sekli għall-proprjetajiet terapewtiċi u t-togħma distintiva tiegħu. Xi wħud jużawh bħala diġestiv, oħrajn bħala anestetiku għall-uġigħ tas-snien. Fi kwalunkwe każ, ir-riċetta tibqa’ sigrieta.

Mill-uffiċċju tiegħu, mimli fajls, Coratti jmexxi, fost affarijiet oħra, l-intrapriża agrikola tal-monasteru, li tipproduċi żejt taż-żebbuġa, inbid, u ċereali. 

“Negozjant jibda l-ġurnata tiegħu fit-8 ta’ filgħodu, imma jien nibda l-ġurnata tiegħi fil-5 ta’ filgħodu biex ikolli ħin nitlob,” wieġeb, waqt li rrikonoxxa r-riskju “li wisq impenji u inkwiet jistgħu jtellgħu lil dak li jkun mit-talb.” Imma jgħid għall-ħabta tas-6:30 ta’ filgħaxija, “Nwaqqaf kollox u nerġgħu nitkellmu dwaru għada filgħodu.” 

Wara aktar minn 50 sena ta’ ħajja reliġjuża, Coratti, li ħa l-wegħdiet tiegħu fl-età ta’ 24 sena, għadu jgħożż dan il-motto, li pprintja fuq il-kartolini għall-25 anniversarju tas-saċerdozju tiegħu: “Ħaġa waħda tlabt lill-Mulej, ħaġa waħda nfittex: li ngħammar fid-dar tal-Mulej il-jiem kollha ta’ ħajti” (Salm 26:4).

Traduzzjoni mħejjija u adattata minn Lara Zammit għal tbissima.mt. It-test oriġinali bl-Ingliż jappartjeni lill-Catholic News Agency. Ritratti kollha via Catholic News Agency Access for Editors.