Courtney Mares via Catholic News Agency
Mal-wasla tiegħu nhar it-Tnejn fil-gżira Kattolika ta’ Timor tal-Lvant, il-Papa Franġisku fda l-pajjiż il-ġdid f’idejn il-Verġni Mqaddsa Marija,
“Nafda lil Timor tal-Lvant u lill-poplu kollu tiegħu għall-protezzjoni tal-Immakulata Kunċizzjoni, patruna tas-sema invokata taħt it-titlu ta’ ‘Virgem de Aitara’” qal il-Papa Franġisku fiċ-ċerimonja ta’ merħba fil-Palazz Presidenzjali fil-belt kapitali ta’ Dili f’Settembru. 9.
“Jalla takkumpanjakom u tgħinkom dejjem fil-missjoni tiegħek biex tibni pajjiż ħieles, demokratiku u magħqud fejn ħadd ma jħossu eskluż u kulħadd ikun jista’ jgħix fil-paċi u fid-dinjità.”
Il-Papa Franġisku huwa l-ewwel Papa li żar Timor tal-Lvant minn meta kiseb l-indipendenza tiegħu mill-Indoneżja fl-2002, u sar l-ewwel stat sovran ġdid tas-seklu 21. Franġisku jimxi fuq il-passi ta’ Ġwanni Pawlu II, li għamel żjara appostolika fit-Timor tal-Lvant fl-1989 meta kien għadu provinċja Indoneżjana.
Il-pajjiż huwa Kattoliku bil-kbir, bil-Kattoliċi jagħmlu 98% tal-1.3 miljun ruħ ta’ Timor tal-Lvant.
Il-President ta’ Timor tal-Lvant José Manuel Ramos-Horta, rebbieħ tal-Premju Nobel għall-Paċi u figura prominenti fil-ġlieda ta’ Timor tal-Lvant għall-indipendenza, jiddeskrivi lil pajjiżu bħala “it-tieni l-iktar pajjiż Kattoliku wara l-Belt tal-Vatikan.”
Iż-żjara tal-Papa Franġisku fit-Timor tal-Lvant timmarka l-25 anniversarju mill-indipendenza tiegħu li fih il-Knisja Kattolika kellha rwol importanti fil-promozzjoni tad-drittijiet tal-bniedem.
Folol kbar ħejjew it-toroq ta’ Dili għal kilometri għall-wasla tal-Papa, ixejjer bnadar tal-Vatikan u wieqaf taħt umbrelel speċjali isfar u bojod bit-tema tal-Vatikan biex serħan mix-xemx ta’ nofs in-nhar.
Fiċ-ċerimonja uffiċjali ta’ merħba fil-palazz presidenzjali, il-Papa Franġisku rċieva salut ta’ 21 kannella u gwardja tal-unur qabel ma 29 tifel u tifla bil-ħwejjeġ tradizzjonali offrew lill-Papa fjuri u poġġew drapp tat-Tais tradizzjonali Timorese fuq spallejh. Bosta nisa waqt il-merħba papali libsu velijiet tal-kappella Kattolika b’xi dmugħ imsaħtu mal-vista tal-Papa waqt li daqq l-innu nazzjonali tal-pajjiż żagħżugħ.
Il-Papa ħeġġeġ lill-pajjiż il-ġdid, li minn meta kiseb l-indipendenza tħabat, biex isegwi t-tagħlim soċjali Kattoliku u jinvesti fl-edukazzjoni hekk kif ikompli jiżviluppa.
“Int żagħżugħ. Mhux qed nirreferi għall-kultura u l-istorja tiegħek, li huma pjuttost antiki, iżda għall-fatt li madwar 65% tal-popolazzjoni ta’ Timor tal-Lvant hija taħt it-30 sena,” ikkummenta Francis.
“Din l-istatistika tgħidilna li l-ewwel qasam għalik li tinvesti fih huwa l-edukazzjoni, fil-familja, u fl-iskejjel,” żied jgħid.
Kattoliċi fit-Timor tal-Lvant jilqgħu lill-Papa Franġisku fl-‘oasi’ tal-gżira tagħhom ta’ vokazzjonijiet reliġjużi
Fit-Timor tal-Lvant, pajjiż fejn 98% tal-popolazzjoni hija Kattolika, il-Papa Franġisku ltaqa’ b’entużjażmu kbir nhar it-Tlieta mill-kleru u reliġjużi lokali.
Madwar 600 kleru u reliġjuż daħlu fil-katidral, u 1500 fidil ieħor kienu nġabru barra hekk kif aħwa reliġjużi, qassisin, u isqfijiet esprimew gratitudni għall-ħafna vokazzjonijiet u l-ħajja reliġjuża vibranti tal-pajjiż Kattoliku.
Fost dawk li nġabru kien hemm aħwa reliġjużi li jaqdu lill-foqra fir-reġjuni muntanjużi tan-nazzjon li qed jiżviluppaw.
Waqt li kien qed jitkellem fil-belt kapitali tal-Katidral tal-Immakulata Kunċizzjoni ta’ Dili fl-10 ta’ Settembru, il-Papa ħeġġeġ lil dawk b’vokazzjonijiet reliġjużi biex jippreservaw il-fidi tal-pajjiż Kattoliku billi qatt ma jittraskuraw li jxandru l-Bxara t-Tajba tal-Evanġelju.
“Il-Knisja teżisti biex evanġelizzaw, u aħna msejħin biex inwasslu lill-oħrajn… il-ħajja ġdida tal-Evanġelju,” qal Franġisku.
“L-Evanġelju ta’ Ġesù għandu s-setgħa li jittrasforma… u jiġġenera soċjetà ġdida,” żied jgħid.
Il-Papa Franġisku żbarka f’Timor tal-Lvant, imsejjaħ ukoll Timor-Leste, fid-9 ta’ Settembru għat-tielet tappa tal-vjaġġ tiegħu ta’ 11-il jum fix-Xlokk tal-Asja u l-Oċeanja. L-evanġelizzazzjoni kienet tema essenzjali tal-vjaġġ, li diġà ġabuh min-nazzjonijiet gżejjer tal-Indoneżja sal-Papwa Ginea Ġdida.
Li jinsab ‘il barra mill-kosta tat-tramuntana tal-Awstralja, fil-konfini bejn l-Asja u l-Oċeanja, Timor tal-Lvant huwa wieħed mill-aktar nazzjonijiet ġodda fid-dinja — sar stat sovran fl-2002.
“Għax nafu li fil-qalba ta’ Kristu, il-periferiji eżistenzjali huma fil-fatt iċ-ċentru. Knisja li ma tarax il-periferiji u taħbi fiċ-ċentru hija Knisja marida. Imma jekk Knisja taħseb fil-periferiji u tibgħat missjunarji, il-periferiji jsiru ċ-ċentru,” qal il-Papa.
Timor tal-Lvant, “bl-għeruq fi storja twila Nisranija, jeħtieġ ukoll impetu mġedded lejn l-evanġelizzazzjoni, biex il-fwieħa tal-Evanġelju tasal lil kulħadd, fwieħa ta’ rikonċiljazzjoni u paċi wara snin ta’ gwerra; fwieħa ta’ kompassjoni, li tgħin lill-foqra jqumu fuq saqajhom u tispira impenn imġedded biex terġa’ titqajjem il-benessri ekonomiku u soċjali tal-pajjiż; fwieħa ta’ ġustizzja kontra l-korruzzjoni,” żied jgħid.
“Oqgħod attent dwar il-korruzzjoni,” qal il-Papa.
Franġisku ħeġġeġ ukoll lill-Kattoliċi lokali biex jiġġieldu t-tbatija tal-alkoħoliżmu u l-vjolenza u jegħlbu kull nuqqas ta’ rispett għad-dinjità tan-nisa bil-fwieħa tal-Vanġelu.
“L-Evanġelju ta ‘Ġesù għandu s-setgħa li jittrasforma dawn ir-realtajiet mudlama u jiġġenera soċjetà ġdida,” qal.
Fl-għeluq, il-Papa appella lil dawk kollha miġbura fil-Katidral ta’ Dili, u qal, “Taqtgħux qalbhom! Kif fakkarna Patri Sancho fix-xhieda kommoventi tiegħu, ‘Alla jaf jieħu ħsieb lil dawk li sejjaħ u bagħat għall-missjoni tiegħu’. Kif fakkarna llum Patri Sancho fix-xhieda kommoventi tiegħu, ‘Alla jaf jieħu ħsieb lil dawk li sejjaħ u bagħat għall-missjoni tiegħu.”