Daniel Payne via Catholic News Agency
Kattoliċi f’Nagasaki, il-Ġappun, biddlu qanpiena fil-kampnar tal-katidral hemmhekk kważi eżatt 80 sena wara li nqerdet mill-isplużjoni atomika li qerdet il-biċċa l-kbira tal-belt fi tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija.
Sforz internazzjonali biex jiffinanzja l-kostruzzjoni u l-installazzjoni tal-qanpiena fil-Katidral ta’ Urakami ġabar $125,000 fi ftit aktar minn sena, bil-fondi ġejjin minn aktar minn 600 donatur individwali, skont il-Professur James Nolan tal-Williams College.
Nagasaki kienet waħda miż-żewġ bliet Ġappuniżi, flimkien ma’ Hiroshima, li fil-parti l-kbira nqerdu mill-ibbumbardjar atomiku tal-Istati Uniti fi tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija. Il-belt ġiet ibbumbardjata fid-9 ta’ Awwissu 1945, u b’hekk kienet it-tieni u l-aħħar darba li ntużat bomba atomika bħala att ta’ gwerra.
Nolan qal lis-CNA s-sena l-oħra li l-parruċċani fil-Katidral ta’ Urakami rnexxielhom iħaffru waħda mill-qniepen oriġinali wara l-ibbumbardjar u jsalvawha; il-qanpiena ġiet installata fil-kampnar tal-lemin tal-katidral wara li reġa’ nbena fl-1959.
Madankollu, il-qanpiena li kien fadal inqerdet, bit-tieni torri mibni mill-ġdid jibqa’ vojt għal għexieren ta’ snin.
Nolan — professur tas-soċjoloġija li kien jiġi Nagasaki spiss waqt li kien qed jikteb u jirriċerka ktieb dwar ir-rispons tal-popolazzjoni Kattolika lokali għall-ibbumbardjar — qal li parruċċan fil-katidral, Kojiro Moriuchi, f’punt wieħed qallu li jkun “meraviljuż kieku l-Kattoliċi Amerikani jagħtuna l-qanpiena għat-torri tax-xellug,” u dan wassal lill-professur biex jgħin fit-tmexxija tal-isforz biex l-istrument jiġi sostitwit.
Għall-professur, l-involviment tiegħu stess fil-proġett huwa personali. Nannuh serva bħala l-uffiċjal mediku ewlieni fil-faċilità ta’ Los Alamos, New Mexico, fejn ġiet żviluppata l-bomba atomika u aktar tard ġie ma’ tim ta’ stħarriġ kemm f’Nagasaki kif ukoll f’Hiroshima wara li waqgħu l-bombi.
In-nies “kienu ħerqana li jagħtu, ladarba saru jafu bl-istorja dwar Nagasaki,” qal Nolan lis-CNA din il-ġimgħa.
“Laħaqna l-mira tagħna ta’ $125,000 fil-15 ta’ Lulju,” qal. Il-fondi se jħallsu l-ispiża tal-manifattura tal-qanpiena kif ukoll it-trasport u l-installazzjoni tagħha, qal.
“Ħad madwar sena u erba’ xhur biex jinġabru l-fondi. Fl-għadd finali kien hemm total ta’ 628 donazzjoni individwali,” qal Nolan.
Moriuchi tkellem fiċ-ċerimonja tat-tberik fis-17 ta’ Lulju u “ħassu xi ftit imdejjaq,” qal Nolan.
L-Arċisqof ta’ Nagasaki Peter Michiaki Nakamura bierek il-qanpiena f’dik id-data u semmieha l-“Qanpiena tat-Tama ta’ Santa Kateri,” skont l-Associated Press.
Il-qanpiena se tiġi installata uffiċjalment fid-9 ta’ Awwissu, tmien deċennji wara li l-parroċċa ġiet imfarrka mill-bomba atomika. Nolan qal li se tindaqq fil-11:02 am, il-mument eżatt fl-1945 meta l-bomba splodiet madwar 1,600 pied fil-punent tal-knisja.
Fil-post tal-ibbumbardjar, sezzjoni ta’ ħajt mill-katidral antik u meqrud tinsab fil-Park tal-Paċi ta’ Nagasaki. Fil-parroċċa mibnija mill-ġdid lejn il-lvant, sadanittant, Nolan qal li jittama li l-qanpiena “tagħti l-frott tat-trawwim tat-tama u l-paċi u s-solidarjetà bejn il-Kattoliċi Amerikani u Ġappuniżi.”
F’kummenti mogħtija fiċ-ċerimonja tat-tberik ta’ dan ix-xahar, Nolan qal li l-Kattoliċi Amerikani li saru jafu bil-qerda li seħħet f’Nagasaki “esprimew niket, dispjaċir, dwejjaq, u xewqa għall-maħfra u r-rikonċiljazzjoni.”
Persuna waħda, qal, kitbitlu: “Jalla t-tħabbira ta’ dawn il-qniepen tkompli tfakkar lin-nies ta’ Nagasaki fin-niket tagħna għal dak li għadda minnu n-nies tagħhom u tassigurahom dwar l-imħabba tagħna u ta’ Alla għalihom.”
Ieħor qal li d-donazzjoni tal-qanpiena kienet maħsuba “biex tfejjaq il-feriti ta’ din il-gwerra u tagħmel progress lejn il-paċi fid-dinja.”