Courtney Mares via Catholic News Agency

Il-Vatikan ħabbar li r-restawr lesti fuq il-baldacchino li qed jogħleb fuq l-artal ċentrali tal-Bażilika ta’ San Pietru ddisinjat minn Gian Lorenzo Bernini se jiġu żvelati fis-27 ta’ Ottubru.

Il-ġurnalisti libsu kpiepel iebes nhar it-Tlieta biex jagħtu ħarsa ċara tar-restawr li kienu kważi lesti, u telgħu l-armar sal-quċċata tal-kanupew ta’ 94 pied.

Il-punt ta’ osservazzjoni għoli żvela kif l-anġli, il-kerubini, in-naħal, u l-friegħi tar-rand tad-deheb imżejjen b’mod kumpless tal-baldacchino — li ​​qabel kienu mdallma b’sekli taʼ trab u ħmieġ — issa ġew restawrati għall-glorja tad-deheb qawwi tagħhom.

Filwaqt li l-kerubini li jżommu ċ-ċwievet ta’ San Pietru u t-tiara papali fin-naħa ta’ fuq tal-istruttura jistgħu jidhru bħala dettalji żgħar mill-art 94 pied taħt, mill-qrib il-kerubini ċkejken huma fil-fatt kolossali fid-daqs, u joqogħdu kważi għoljin daqs adult imkabbar.

Il-Papa Urbanu VIII inkariga lil Bernini fl-1624 biex jiddisinja u jibni l-baldakin enormi fuq l-Artal Papali tal-Qrar, li jinsab direttament fuq il-qabar ta’ San Pietru Appostlu. Il-kostruzzjoni ħadet lil Bernini disa’ snin b’għajnuna konsiderevoli mir-rivali arkitettoniku tiegħu, Francesco Borromini.

Il-pubbliku se jkun jista’ jara l-kolonni tal-bronż qodma ta’ 400 sena jdawwar għall-ewwel darba mir-restawr meta l-Papa Franġisku jippresiedi l-Quddiesa tal-għeluq għas-Sinodu dwar is-Sinodalità fis-27 ta’ Ottubru.

Dak iż-żmien, fl-aħħar se jitneħħa l-armar li ilu jdawwar l-artal ċentrali għal dawn l-aħħar tmien xhur.

Il-Kardinal Mauro Gambetti, l-arċipriet tal-Bażilika ta’ San Pietru, qal li r-restawr juru “is-sbuħija u l-glorja li l-Knisja għandha tirrifletti”. Żied jgħid li l-kxif tar-restawr fil-Quddiesa hija opportunità biex “inħabbru t-tama hekk kif nimxu lejn Ġublew ta’ tama.”

Perspettiva ta’ restawratur tal-arti

Giorgio Capriotti huwa wieħed mir-restawraturi tal-arti tal-Mużewijiet tal-Vatikan li ħadem b’mod metikoluż fuq dawn id-dettalji fuq il-kanupew enormi.

Capriotti qal li minkejja aktar minn seklu mill-aħħar restawr, ir-restawraturi sabu li l-baldacchino jinsab f’forma tajba ġenerali. Spjega li l-kompitu tiegħu kien fil-biċċa l-kbira li jneħħi l-materjali, bħaż-żejt, ix-xama’, u r-reżini, li r-restawraturi tal-arti kienu użaw li b’mod mhux intenzjonat biddlu l-lewn tal-weraq tad-deheb storiku fuq il-baldacchino.

F’xi postijiet il-werqa tad-deheb tal-baldacchino saret “skura u mbagħad kważi iswed” minħabba l-ossidazzjoni minħabba l-umdità, it-tniġġis u t-trab fl-arja.

“Allura kellna nneħħu dawn is-sustanzi bl-użu ta ‘solventi … żona b’żona,” qal Capriotti.

“Issa se narawha kif kienet meta nbniet bejn l-1624 u l-1635,” żied jgħid.

Waqt li kienu qed jaħdmu fuq il-kanupew, Capriotti u r-restawraturi l-oħra sabu oġġetti li tħallew mill-artisti u l-ħaddiema li qabilhom minn sekli li għaddew, fosthom muniti qodma, tpinġijiet żgħar, u anke lista tax-xiri tas-seklu 17, ġabra ta’ oġġetti li ddeskriva bħala kważi. “mużew żgħir ta ‘antropoloġija kulturali.”

“Kollox se jiġi arkivjat u studjat u mwarrab bħala xhieda tal-ħajja, il-ħajja reali ta ‘ġenerazzjonijiet ta’ restawraturi li ġew wara xulxin,” qal Capriotti.

Ir-restawraturi sabu wkoll postijiet fejn ħaddiema preċedenti kienu ffirmaw isimhom, inklużi firem mill-1685 u l-1725.

Wara li żar il-Bażilika ta’ San Pietru fl-1873, ir-rumanzier Henry James iddeskriva l-laqgħa tiegħu mal-baldacchino: “Għandek biss timxi u timxi u tħares u tħares; biex tara l-artal-kanupew glorjuż jerfa’ l-arkitettura tal-bronż tiegħu, il-kontorsjonijiet kolossali tiegħu irrakkmati, bħal tempju ġewwa tempju, u tħoss lilek innifsek, fil-qiegħ tax-xaft abismali tal-koppla tonqos għal tikka tkaxkir.”

Il-Kavallieri ta’ Kolombu ffinanzjaw ir-restawr tal-baldacchino, li oriġinarjament kien stmat li jiswa 700,000 ewro (madwar $768,000).

“Hu l-baldacchino ta’ Bernini… Huwa kapolavur singular ta’ arti sagra – waħda li tingħaraf u impressjonanti mill-ewwel,” qal Patrick Kelly, il-kap tal-Kavallieri ta’ Columbus, waqt konferenza stampa meta tħabbar ir-restawr għall-ewwel darba.

“Iżda, jekk dan ma kienx biżżejjed, dan il-proġett jaqbel sew ukoll mal-missjoni tagħna u mal-istorja tagħna ta’ servizz lill-Knisja, u, speċjalment, lis-suċċessuri ta’ San Pietru.”

Restawr tal-‘Katidra ta’ San Pietru’

Qed isir ukoll xogħol ta’ restawr fuq il-monument enormi tal-bronż ta’ Bernini fl-Artal tas-Sedja fil-Bażilika ta’ San Pietru, imsejħa l-“Katidra ta’ San Pietru.”

L-iskultura massiva turi erba’ dutturi tal-Knisja jgħollu t-tron ta’ San Pietru b’anġli indurati ‘l fuq fuq it-tron petrine li jdawwar it-tieqa ovali tal-ħġieġ ikkulurit tal-“Ħamiem tal-Ispirtu s-Santu”.

Ir-restawraturi tal-arti kienu wkoll inaddfu l-istatwi massivi ta’ Sant’Ambroġ, Santu Wistin, San Atanasju, u San Ġwann Krisostmu, li bħalissa huma mgħottija b’armar.

Bernini bena l-monument tul 10 snin f’nofs is-seklu 17 biex jipproteġi relikwa storika — tron ​​tal-injam li jissimbolizza l-primat Petrine bi plakki tal-avorju li jmorru lura għall-età Karolingja fid-disa’ seklu.

Ir-restawr qed jipprovdu wkoll iċ-ċans lill-pubbliku biex jara r-relikwa storika tas-siġġu ta’ San Pietru mill-qrib. Ir-relikwa se tkun għall-wiri għall-viżitaturi fil-Bażilika ta’ San Pietru mis-27 ta’ Ottubru sat-8 ta’ Diċembru.