Emma Silvestri via Catholic News Agency

Kulħadd jaf il-Bażilika ta’ San Franġisk f’Assisi, il-post tad-dfin tal-fundatur tal-ordni Franġiskan, kif ukoll il-bażilika li fiha l-Portiuncula. Iżda ftit jafu l-Eremo delle Carceri, eremitaġġ moħbi fil-muntanji, imdawwar bis-siġar — post ta’ silenzju fejn il-“Poverello” nnifsu kien jirtira biex jitlob.

F’kull staġun, folla bla tmiem timla d-daħliet maestużi tal-Bażiliki ta’ Fuq u ta’ Isfel f’Assisi fir-reġjun tal-Umbrija fl-Italja. Eluf ta’ turisti jimxu fuq il-ġebel tal-belt medjevali bil-faċċati tal-ġebel ċar tagħha. Sadanittant, ħames kilometri biss (3.1 mili) miċ-ċentru, ‘il fuq mill-belt, l-atmosfera hija kompletament differenti: Hawnhekk, is-silenzju u s-solitudni jirrenjaw. Dan huwa dak li fittxew Franġisku u sħabu fil-bidu tas-seklu 13.

Fi tmiem telgħa mdawwra, fuq l-għoljiet tal-Muntanja Subasio f’altitudni ta’ madwar 800 metru (madwar 2,625 pied), l-ewwel patri Franġiskan bena eremitaġġ żgħir imdaħħal fil-ħdura. F’dan il-post sagru, għad m’hemm l-ebda ħorn tal-karozzi, l-ebda bejjiegħa ta’ souvenirs, l-ebda ristoranti — biss l-għana tal-għasafar li jilqa’ l-erwieħ li jiġu jitolbu.

Fis-seklu 15, San Bernardino ta’ Siena ħaffer kunvent fuq dak li kien il-kenn ta’ Franġisku mill-istorbju tad-dinja. Għalhekk, ir-refuġju oriġinali maħluq minn Franġisku kiber kamra b’kamra, u sar monasteru b’ħafna livelli — iżda xorta waħda mmarkat mir-rustiċità u l-awsterità.

Fil-klawstru tad-daħla, il-pellegrini jistgħu jaraw il-“Bir ta’ Franġisku,” li jimmarka l-post fejn jingħad li ħareġ l-ilma wara miraklu ta’ Franġisku. Imbagħad jistgħu jidħlu f’kamra żgħira li serviet bħala r-refettorju tal-patrijiet, bil-mejda twila sempliċi tagħha u l-bankijiet tal-injam mingħajr dekorazzjoni. Jekk ikomplu tul it-triq, il-viżitaturi jiltaqgħu mal-istess sempliċità fil-kor ċkejken, fejn bilkemm jistgħu jidħlu 10 persuni fl-istallel dojoq tal-injam.

Sodda tal-ġebel 

F’dan l-eremitaġġ, li t-twieqi tiegħu jinfetħu fuq il-foresta, kollox jindika l-umiltà. Il-bibien u l-fetħiet huma tant żgħar li wieħed irid jitbaxxa biex jidħol, biex iċekken lilu nnifsu. It-triq tkompli minn turġien dojoq imnaqqxin fil-blat, u tifforma labirint imżejjen b’twieqi tas-saqaf, u tinżel aktar fil-fond fil-muntanja sakemm tasal sal-Għar ta’ San Franġisk (grotta di San Francesco), il-qalba tal-kunvent.

Hawnhekk, il-fundatur tal-Franġiskani kien jirtira, u jqatta’ l-iljieli tiegħu waħdu fil-meditazzjoni ma’ Alla. Wara poġġaman tal-injam, wieħed jista’ jitgħawweġ u jara s-“sodda” mhux tas-soltu tiegħu — l-ebda lożor, l-ebda qafas, lanqas saqqu. Il-“Poverello” ta’ Assisi kien mimdud fuq il-ġebla iebsa u griża, sinjal ieħor tar-rinunzja u l-mortifikazzjoni li ħaddan.

Ħdejn l-għar tal-qaddis hemm oratorju ċkejken fejn il-patrijiet tal-komunità bikrija kienu jitolbu. Franġisku ma kienx l-uniku wieħed li fittex ħajja ta’ sagrifiċċju. ’Il fuq mill-kunvent, fil-foresta, għad tista’ ssib l-għerien ta’ aħwa oħra, bħal Ruffino u Leo.

Il-balluta li semgħet lil Franġisku 

Għalkemm in-natura nbidlet matul dawn l-aħħar 800 sena u għaddew għadd kbir ta’ staġuni, għad hemm fid-dell tal-kunvent fuq in-naħa tal-muntanja siġra minn żmien San Franġisk. Din is-siġra tal-ballut, awtentikata bħala medjevali, issa għandha zokk mibrum minn sekli sħaħ, iżda l-qoxra tagħha għadha tagħti xhieda siekta tal-ippridkar tal-qaddis patrun tal-Italja lill-għasafar, kif tgħid il-leġġenda.

Qrib din is-siġra li għandha sekli sħaħ, tliet statwi jfakkru l-imħabba speċjali ta’ San Franġisk għan-natura. Waħda turi lill-qaddis mimdud fuq dahru, b’idejh wara rasu, iħares lejn il-kwiekeb — attitudni li tirrifletti l-“Kantiku tal-Ħlejjaq” famuż tiegħu, li fih Franġisku kanta: “Imfaħħar int, Mulej tiegħi, għal oħtna l-qamar u l-kwiekeb. Fis-smewwiet int sawwarthom, brillanti, prezzjużi u sbieħ!”

Ftit passi ‘l bogħod, jidhru żewġ patrijiet Franġiskani bikrin, Leo u Juniper. Leo, il-kbir, jittraċċa l-Kuċċar il-Kbir u l-Kuċċar Żgħir fuq l-art, u jkejjel id-distanza tagħhom bejn is-saba’ l-kbir u l-werrej biex jikkalkula l-pożizzjoni tal-Istilla tat-Tramuntana. Il-Ġuniper żagħżugħ jipponta lejn l-istess stilla b’għaġeb. 

Id-duo jissimbolizza l-armonija bejn il-fidi u r-raġuni, u l-Istilla tat-Tramuntana — “gwida żgura biex issib id-direzzjoni t-tajba” — tissimbolizza l-Vanġelu, “li bla dubju jiggwida lil dawk li jsegwuh,” tispjega sinjal fil-monasteru.