Jonathan Liedl via Catholic News Agency
Nhar is-26 ta’ Ottubru, il-Papa Franġisku ħa d-deċiżjoni bla preċedent li jaċċetta d-dokument finali mis-Sinodu tas-Sinodalità bħala tagħlim awtorevoli tal-Knisja.
It-test ta’ 52 paġna jinkludi riflessjoni teoloġika dwar in-natura tas-sinodalità, li tgħid li hija t-twettiq tar-riformi tal-Konċilju Vatikan II, kif ukoll proposti dwar kif tiġi applikata s-sinodalità għal relazzjonijiet, strutturi, u proċessi fi ħdan il-Knisja Kattolika.
L-għan aħħari huwa li l-Knisja ssir aktar effettiva fl-evanġelizzazzjoni billi ssir aktar parteċipattiva u inklussiva.
Hawn huma t-tweġibiet għall-mistoqsijiet kbar dwar id-dokument finali tas-Sinodu dwar is-Sinodalità:
- Kif għamel dan id-dokument il-Papa Franġisku maġisterjali?
Il-Papa Franġisku approva minnufih id-dokument finali wara li l-membri tas-sinodu vvutaw dwaru. Skont ir-riformi li għamel fl-2018, it-test finali tas-Sinodu dwar is-Sinodalità huwa għalhekk parti mill-maġisteru ordinarju tiegħu.
Din id-deċiżjoni hija waqfa mill-prattika preċedenti, li normalment tara lill-papa juża dokument finali ta’ sinodu bħala bażi biex ifassal l-eżortazzjoni appostolika tiegħu stess dwar is-suġġett (aħseb Amoris Laetitia wara s-Sinodu tal-2015 dwar il-Familja). Il-fatt li korp sinodali li s-sħubija tiegħu kienet ta’ 27% mhux isqfijiet ipproduċa biss test maġisterjali żgur li se jħalli lit-teoloġi u lill-kanonisti b’ħafna x’jitkellmu.
- Kif jirrelata d-dokument mal-Vatikan II?
Id-dokument jgħid li s-Sinodu dwar is-Sinodalità kien il-prodott tat-“twettiq ta’ dak li għallem il-konċilju dwar il-Knisja bħala misteru u l-Knisja bħala poplu ta’ Alla”.
Għalhekk, jgħid id-dokument, il-proċess sinodali “jikkostitwixxi att awtentiku ulterjuri tar-riċeviment” tal-Vatikan II, “b’hekk isaħħaħ il-qawwa profetika tiegħu għad-dinja tal-lum.”
- X’jgħid ir-rapport finali dwar ir-rwol tan-nisa fil-Knisja (inklużi l-hekk imsejħa “djakonesses”)?
It-test finali jgħid li n-nisa “ikomplu jiltaqgħu ma’ ostakli” biex jgħixu l-“kariżmi, il-vokazzjoni, u l-irwoli” tagħhom fil-Knisja.
Is-sinodu jappella biex in-nisa jiġu aċċettati fi kwalunkwe rwol permess bħalissa mil-liġi kanonika, inklużi rwoli ta’ tmexxija fil-Knisja.
Rigward il-mistoqsija dwar “l-aċċess tan-nisa għall-ministeru djakonali,” it-test jgħid li l-mistoqsija “tibqaʼ miftuħa” u li “d-dixxerniment jeħtieġ li jkompli.” Grupp ta’ studju separat tal-Vatikan bħalissa qed jikkunsidra dak is-suġġett, bir-rapport finali tiegħu mistenni f’Ġunju 2025.
- X’jgħid it-test dwar “deċentralizzazzjoni?”
Id-dokument jappella biex il-konferenzi episkopali jkollhom rwol akbar fl-inkulturazzjoni tal-fidi fil-kuntest lokali tagħhom u jitlob kjarifika dwar il-livell attwali ta’ awtorità duttrinali tagħhom. Madankollu, tenfasizza li l-konferenzi tal-Isqfijiet ma jistgħux jegħlbu l-awtorità tal-isqof lokali u lanqas “jirriskjaw la l-unità u lanqas il-katoliċità tal-Knisja.”
Id-dokument jitlob ukoll għal aktar kunsilli plenarji u provinċjali, u biex il-Vatikan jaċċetta l-konklużjonijiet ta’ dawn il-korpi aktar malajr.
- It-test isemmi l-inklużjoni LGBTQ?
Filwaqt li jikkundanna l-esklużjoni ta’ oħrajn minħabba “s-sitwazzjoni, l-identità jew is-sesswalità taż-żwieġ tagħhom,” it-test ma jużax it-terminu “LGBTQ.”
- X’jgħid id-dokument finali dwar il-bidliet fit-teħid tad-deċiżjonijiet tal-Knisja?
Id-dokument finali jitlob riforma “sinodali” tal-liġi kanonika, inkluża t-tneħħija tal-formula li l-korpi konsultattivi għandhom “sempliċement vot konsultattiv”. Jappella għal parteċipazzjoni akbar tal-lajċi fil-“proċessi tat-teħid tad-deċiżjonijiet” u biex isir dan permezz ta’ strutturi u istituzzjonijiet sinodali ġodda.
L-awtoritajiet tal-Knisja, jgħid id-dokument, ma jistgħux jinjoraw konklużjonijiet milħuqa minn korpi konsultattivi u parteċipattivi.
- X’jgħid id-dokument dwar is-“sensus fidei”?
Id-dokument jiddeskrivi s-“sensus fidei” bħala l-“istint għall-verità tal-Evanġelju” li wasal permezz tal-magħmudija. Tinnota wkoll li l-poplu t’Alla ma jistax jiżbalja “meta juri qbil universali fi kwistjonijiet taʼ fidi u morali.”
Interessanti, id-dokument finali ma jinkludix lingwaġġ addizzjonali dwar il-ħtieġa għal “dixxipulat awtentiku” biex jeżerċita b’mod matur is-sensus fidei, li kien inkluż fid-dokument ta ‘sinteżi tas-sena li għaddiet u jinsab f’dokument importanti tal-Vatikan dwar is-suġġett.
- B’liema modi konkreti tista’ tinbidel il-Knisja wara s-Sinodu tas-Sinodalità?
Skont kif jiġi implimentat, id-dokument finali tas-sinodu jista’ b’mod konkret ikollu impatt fuq kollox minn kif jintgħażlu l-isqfijiet sa kif jittieħdu d-deċiżjonijiet ta’ governanza fil-parroċċi, djoċesijiet, u l-Vatikan, b’enfasi akbar fuq konsultazzjoni mifruxa. Jista ‘wkoll joħloq korpi sinodali ġodda, bħal assemblaġġi kontinentali u kunsill ta’ mexxejja Kattoliċi tal-Lvant biex jagħtu parir lill-Papa.
- Liema paragrafi rċevew l-aktar pushback?
Aktar minn 27% tad-delegati vvutaw kontra li jkomplu jesploraw il-possibbiltà ta’ djakni nisa.
Tlettax fil-mija vvutaw kontra l-paragrafu li jenfasizza s-sinifikat tal-konferenzi episkopali, li jidher ukoll li jorbot isqof deċiżjonijiet meħuda mill-konferenza tiegħu.
Tnax fil-mija vvutaw kontra t-twaqqif ta’ grupp ta’ studju biex ifittex li jagħmel iċ-ċelebrazzjonijiet liturġiċi “aktar espressjoni ta’ sinodalità,” inkluż dik li tista’ tkun referenza għall-predikazzjoni tal-lajċi waqt il-liturġija.
U 11% tad-delegati opponew il-proposta li tiġi riveduta l-liġi kanonika “minn perspettiva sinodali.”
Isqfijiet jimlew il-Bażilika ta’ San Pietru fil-Vatikan għas-Sinodu dwar is-Sinodalità tal-Quddiesa tal-għeluq fis-27 ta’ Ottubru. Ritratt: Vatican Media
- Xi tfisser is-sinodalità?
Id-dokument finali jiddeskrivi s-sinodalità bħala “triq ta’ tiġdid spiritwali u riforma strutturali li tippermetti lill-Knisja tkun aktar parteċipattiva u missjunarja, biex tkun tista’ timxi ma’ kull raġel u mara, irradja d-dawl ta’ Kristu”.
Il-mudell tas-sinodalità, jgħid id-dokument, hija Marija għaliex hi “tisma’, titlob, timmedita, tiddjaloga, takkumpanja, tagħraf, tiddeċiedi, u taġixxi.”
Traduzzjoni mħejjija u adattata minn Lara Zammit għal tbissima.mt. It-test oriġinali bl-Ingliż jappartjeni lill-Catholic News Agency.